Do czego mózg potrzebuje snu?

Każdy z nas zapada w sen co najmniej raz na dobę. Niewątpliwie potrzebuje tego nasze ciało. Ale czy mózg także? Czy śpiąc – na pewno wypoczywa?
Podczas eksperymentów (przeprowadzanych w ciemnych jaskiniach) naukowcy dowiedli, że mózg – nawet gdy nie wie, kiedy następuje dzień, a kiedy noc – funkcjonuje w cyklach 24-25 godzinnych.
Decyduje o tym nasz osobisty „wbudowany” czasomierz – dobrze wyregulowany usypia nas na noc, a budzi w godzinach rannych. Wg tego rytmu temperatura naszego ciała staje się najwyższa wieczorem – najniższa rankiem; zdolność naszej f.T09pamięci do uczenia się najwyższa jest przed południem, a koordynacja lepsza jest po godzinie 14.00.
Śpiący mózg nie przechodzi w nocy w stan spoczynku-pracuje wciąż na innym biegu. Ciało zostaje celowo unieruchomione, aby jak najwięcej energii przeznaczyć na inne procesy.
Co więc dzieje się w mózgu kiedy śpimy?
Podczas snu mózg przechodzi 4-5 razy ok. 90 – minutowy cykl. Etapy tego cyklu bardzo się różnią, co naukowcy zaobserwowali po podłączeniu do EEG – urządzenia rejestrującego elektryczną aktywność mózgu. Podzielili cykl na 4 fazy: od zwolnienia tempa oddechu (1-2 faza), poprzez stale pogłębiający się sen, aż do snu najgłębszego (faza 3-4), gdy ciśnienie krwi spada, a mózg wykazuje miarową pracę. W tej fazie mogą zdarzać się wędrówki przy księżycu (czyli lunatykowanie) czy mówienie przez sen.
Gdy kończy się 4-fazowy cykl – następuje ważna faza, zw. REM – oddech staje się nieregularny, wzrasta tempo bicia serca i ciśnienie krwi, tak jak w ciągu dnia i wtedy następują wyraźne marzenia senne.
Rapid Eye Movements (REM) – czyli szybkie ruchy gałek ocznych w czasie snu – to faza, która u noworodków zajmuje ok. 50% snu, a z upływem lat czas ten ulega skróceniu, nawet do 15% w wieku dojrzałym. Może to oznaczać, że faza ta odgrywa istotną rolę w rozwoju mózgu, zużywając tyle energii, ile w czasie aktywności dziennej, dlatego jest istotna szczególnie dla dzieci.
Faza REM pomaga w trwałym zapamiętywaniu i doskonaleniu nowo nabytych umiejętności, poprzez swego rodzaju ćwiczenie ich podczas snu. Stymuluje wykonywanie zadań opierających się na pamięci proceduralnej, czyli sposobu wykonywania różnych czynności ruchowych.
Biorąc to pod uwagę, książka do historii pod poduszką jako metoda „wkuwania” nie przyniesie wymiernych efektów, ale już jak najbardziej możemy w ten sposób „doskonalić” jazdę na rowerze.
W tym samym czasie, gdy śnimy, centra odpowiedzialne za nasze myślenie porządkują zdobyte informacje, układając je i organizując w logiczne związki. Najnowsze badania nad związkiem uczenia się i snu pokazały również, że jeśli zasypiając-pomyślimy o tym, co chcemy zapamiętać i nadamy temu priorytet „do zapamiętania np na egzamin”, umysł będzie brał to pod szczególną uwagę, czyli wzrośnie efekt uczenia się i te właśnie informacje podczas snu utrwalą się w pamięci.
Wg niektórych badaczy tajników mózgu, faza snu REM łagodzi również nastroje, tak więc jeśli mamy trudniejsze dni, to powinniśmy dobrze się wysypiać.
Sny są zatem pewnego rodzaju oknem do oglądania naszych własnych emocji, a także niedocenianym źródłem nowych pomysłów, bo przecież emocje wspierają myślenie kreatywne.

> > > Sen i bezsenność. Jak zdrowo i dobrze spać. > 

Nie ma dowodów, że dłuższy brak snu prowadzi do śmierci, jednak niedosypianie powoduje poważne zaburzenia koncentracji, w skrajnych przypadkach nawet halucynacje i tzw. dług snu – organizm odbiera sobie takie „zadłużenie” przy najbliższej okazji.
Na skutek bezsenności pogarsza się nasza zdolność skupienia uwagi, wydłuża się czas reakcji, pogarsza się nastrój, odczuwamy rozdrażnienie, przygnębienie, łatwo dajemy się porwać złym emocjom, a to wpływa na nasze zdrowie.
Aby sen przyniósł nam jak najwięcej korzyści i był efektywny, powinniśmy się budzić, gdy sen jest lżejszy (w fazie 1,2). Jeśli śpimy nieregularnie, a budzi nas gwałtownie np budzik, może nas wyrwać z głębokiego uśpienia, a wtedy możemy odczuwać ociężałość i zmęczenie.
Dla osób dbających o zdrowie istotne jest, że niedobór snu powoduje również wzrost poziomu hormonów odpowiedzialnych za nasz apetyt, wydziela się także hormon stresu, co w sumie prowadzi do przybierania na wadze.
Możemy sami wyregulować sobie rytm snu za pomocą ilości dostarczanego światła – doświetlać się wczesnym rankiem, przygaszać światła wieczorem, jeśli musimy pracować w nocy – kończmy pracę max o godz. 4 rano, nigdy nie zasypiajmy zmęczeni – najpierw krótki wypoczynek i gorąca kąpiel.
Ważne: udowodniono, że krótki sen w ciągu dnia podnosi sprawność myślenia!
Ale drzemka musi być przerwana, zanim nadejdzie 3 i 4 faza snu, zazwyczaj jest to ok. 20 minut, nie więcej.
Zaraz po przebudzeniu dobrze jest zjeść coś lekkiego, napić się np herbaty i można z nowymi siłami zabrać się do nauki. Metoda taka jest godna polecenia młodym osobom, po powrocie ze szkoły, zanim siądą do odrabiania zadania domowego. Poprawi to koncentrację i wzmocni nastrój, niezbędny do skutecznego uczenia się.
Sen to 1/3 część naszego życia – zadbajmy więc o siebie, sypiając odpowiednio do naszych potrzeb.

Warto przeczytać też:

>>> Śpij dobrze, czyli jak pokonać bezsenność

>>> Sztuka spania i wstawania

 

Autor: Dedukacje.pl

 

Podziel się:
0
Otagowany , , , .Dodaj do zakładek permalink.

Dodaj komentarz

  • Znajdź produkt w najlepszej cenie: