Dysleksja, wbrew potocznej opinii, nie jest chorobą, nie jest także efektem niechęci do wysiłku umysłowego. Dysleksja to niezależne od IQ, specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu, gdy ogólny rozwój dziecka przebiega prawidłowo.
Przyczyną dysleksji nie jest złe wychowanie czy niski poziom inteligencji, ale nieprawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Spowodowane to może być m. in. czynnikami genetycznymi, dziedziczeniem lub zaburzeniami rozwoju układu nerwowego i mózgu w trakcie przebiegu ciąży i porodu.
Dysleksja często pojawia się w połączeniu z dysgrafią, przejawia się najczęściej charakterystycznym, nieprawidłowym funkcjonowaniem percepcyjno-motorycznym, a więc nieprecyzyjnym, błędnym spostrzeganiem wzrokowym, słuchowym, nieharmonijnymi ruchami całego ciała, rąk, palców (tzw. niezborność ruchów), zaburzeniami koordynacji oko-ręka, oraz orientacji swojego ciała w przestrzeni. Często towarzyszy temu obniżona sprawność funkcji językowych, pamięci wzrokowej, słuchowej i ruchowej.
Zaburzenia te utrudniają funkcjonowanie dziecka głównie w okresie szkolnym, kiedy wymagane jest sprawne odczytywanie z tablicy czy pisanie równo w linijkach zeszytu – gdy ręka nie porusza się tak sprawnie i szybko, jak u pozostałych uczniów, wynikają z tego opóźnienia lub braki w zapisaniu wszystkiego z lekcji.
W sytuacjach, gdzie istotne jest uważne czytanie poleceń do poprawnego rozwiązania zadania (np. matematyka, fizyka, chemia), czas poświęcany na przeczytanie i poprawne zrozumienie treści powoduje opóźnienie w podaniu rozwiązania – co jest decydujące zwłaszcza podczas klasowych sprawdzianów z ograniczonym czasem; zdarza się także, że dziecko podaje wynik zadania bez rozpisanego rozwiązania, co mimo poprawności wyniku, często nie jest akceptowane przez nauczyciela i uznawane za niewystarczające.
Takie trudności, pojawiające się niemal codziennie, szybko rodzą niechęć do szkoły i/lub do nauki, dlatego tak ważne dla dziecka jest docenianie jego starań, pracy włożonej w zadania szkolne, zachęcanie do trenowania umiejętności czytania i pisania poprzez zabawy, gry, aktywności ruchowe, wspólnie z rówieśnikami lub rodzicami.
Mimo codziennych niedogodności w wieku szkolnym, warto na dysleksję spojrzeć także pozytywnie, od strony unikalnych właściwości działania mózgu osób z tym zaburzeniem, potraktować dysleksję jako nietuzinkowy dar, pamiętając, że wymagania szkolne to tylko niewielki fragment życia dziecka.
Zalety posiadania takiego daru udowodnili przez wieki znani dyslektycy, m.in. Hans Christian Andersen, Walt Disney, Leonardo da Vinci, Alexander Graham Bell, Winston Churchill, Thomas Edison, Albert Einstein, Henry Ford, Nelson Rockefeller, Picasso, Quentin Tarantino i inni.
O zaburzeniach percepcji, czytania i pisania warto także przeczytać w książce Dar uczenia się.
