W zakresie prawidłowego rozwoju dziecka od pierwszych dni życia wiele uwagi poświęca się zagadnieniu integracji sensorycznej, która pomaga zrozumieć współdziałanie ciała i mózgu.
Integracja sensoryczna, oznaczająca organizację funkcjonowania zmysłów, zapewnia człowiekowi właściwy odbiór i reakcje na wszystkie bodźce z otoczenia, uwzględniając także zmysł równowagi i orientacji układu własnego ciała (propriocepcja).
Mózg dokonuje rozpoznania i połączenia otrzymywanych doznań z wcześniejszymi doświadczeniami, co pozwala na prawidłowy rozwój psychoruchowy oraz adekwatną odpowiedź organizmu (np. właściwie funkcjonujący zmysł słuchu podpowie, kiedy przyciszyć radio, zmysł dotyku każe cofnąć rękę od ognia, a prawidłowy zmysł równowagi nie pozwoli przewrócić się na kamienistej drodze).
Niewłaściwa integracja zmysłowa często jest przyczyną m.in. niezgrabności ruchów dziecka, osłabienia koordynacji oko-ręka, nadpobudliwości, nadwrażliwości lub zbyt małej wrażliwości na bodźce słuchowe, wzrokowe, dotykowe. W okresie szkolnym może objawiać się trudnościami z nauką, organizacją czasu i przestrzeni, zaburzeniami zachowania.
Przyczyną zaburzeń integracji sensorycznej są głównie powikłania zdrowotne w okresie prenatalnym (np. niedożywienie, infekcje, choroby, używki), skomplikowany lub zbyt wczesny poród, uwarunkowania genetyczne lub poważne urazy w pierwszym okresie życia dziecka.
W czasie, gdy opiekujemy się dzieckiem w domu lub przedszkolu, możemy sięgnąć po domowe i łatwo dostępne sposoby na usprawnianie i trenowanie zmysłów dziecka, bez względu na jego wiek.
Oto kilka prostych przykładów na wspieranie rozwoju sensorycznego domowymi sposobami:
1. ciasto, masa solna, plastelina, piasek do tworzenia kształtów i kreatywnej zabawy w domu, rozwijające zmysł dotyku, jak piasek metaliczny
2. elementy geometryczne do budowania konstrukcji, wzmacniające koordynację oko-ręka, jak miękkie klocki gumowe dla najmłodszych lub duże klocki MegaBlocks
3. podłogowa mata dźwiękowa do tańca
lub mata do rysowania, jednocześnie rozwijająca wrażliwość wzroku i słuchu, np. przy głosach różnych zwierząt
4. warto zamontować rozwijającą zmysł równowagi, wzmacniającą układ mięśniowo-kostny dziecka – huśtawkę sznurkową
5. pomocny w uwrażliwianiu zmysłu wzroku, poprzez zmieniające się kształty i kolory, a znany już naszym dziadkom kalejdoskop 6. do trenowania zmysłu równowagi, umiejętności poruszania się i poczucia przestrzeni małego dziecka przydadzą się wszelkie pchacze i rowerki biegowe
7. na rodzinny trening wspomagający sprawność ruchową, koordynację, czucie własnego ciała, a także wzmacnianie więzi rodzinnych polecamy zawsze modną grę Twister.
Pomysłów na wspieranie prawidłowego rozwoju zmysłowego dziecka może być nieskończenie dużo, warto tworzyć własne „narzędzia sensoryczne” w domu, a niektóre z powyższych niech będą dla rodziców inspiracją.
.